Wraakoefening

Tim
Weet u nog wanneer u voor het laatst een viaduct bestelde? Of een fietstunnel liet aanleggen in uw tuin? Het zal gerust een tijdje terug zijn. Consumenten zoals u en ik doen gewoonlijk niet veel zelf als het gaat om infrastructuur. Dat is meer iets voor de overheid. We laten hooguit een serre aanbouwen of, als het financieel gezien een beetje meezit, een fijn huis op een mooi lapje grond plaatsen.
Bouwbedrijven houden zich met allebei bezig. Ze leggen onze wegen, dijken en viaducten aan en bouwen huizen, winkelcentra en voetbalstadions. Dat is verstandig, want als het crisis is koopt niemand huizen en dan moet je het als bouwer van de viaducten hebben om te overleven. Prima strategie, zo lang de overheid meedoet.
Soms doet de overheid mee. Linkse kabinetten geven graag geld uit in crisistijd, want dat stimuleert de economie. Dan bouwen we een paar stations en leggen er een ondergrondse spoorlijn tussen, zodat we ongezien van het ene naar het andere station kunnen kachelen. Rechtse kabinetten houden daar niet van. Die vinden dat het kasboekje gezond moet zijn, omdat dat nou eenmaal belangrijk is.
De grote bouwbedrijven in Nederland weten dat. Je kunt niet rekenen op de overheid, en dat is knap lastig als de helft van je bedrijf afhankelijk is van louter overheidsbestedingen. Daarom bedachten ze ooit het kartel. Een paar maal per jaar schoven ze bij elkaar aan tafel om grote aanbestedingen onderling te verdelen en zo kregen wij zonder veel problemen de viaducten die we nodig hadden.
Bouwfraude, noemen we dat nu. Toen het aan het licht kwam spraken we er schande van, want het ging wel om onze belastingcenten. Er kwam een klokkenluider, minister Korthals stuurde een brief naar de kamer en een parlementaire enquêtecommissie maakte resoluut een einde aan al dat gemalverseer. Zo deden we dat in die tijd.
Toen in 2008 bleek dat onze banken er een potje van hadden gemaakt en door de overheid moesten worden gered, was ineens al het geld op. Er werden geen huizen meer gekocht en met de viaducten liep het ook niet bepaald storm. Er volgden zeven lange jaren, waarin heel bouwend Nederland zich stortte op een opdracht voor een fietspad in Wormerveer als een kudde uitgehongerde leeuwen op een manke impala.
Het Rijkswaterstaat van minister Schultz van Haegen lijkt ervan te smullen. De uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu wringt iedere aanbieder voor een lapje snelweg uit als een duizenddingendoekje. En omdat u en ik nog steeds maar mondjesmaat huizen kopen, hebben de bouwers geen keus: ze moeten inschrijven op aanbestedingen voor volstrekt onhaalbare bedragen en bovendien alle risico’s voor hun rekening nemen.
Het heeft alle schijn van een succesvol gecoördineerde wraakoefening. Niet de verbetering van de infrastructuur staat voorop bij Rijkswaterstaat, maar het terugpakken van de te veel betaalde euro’s. Van de vijf grote bouwondernemingen staan er intussen twee op omvallen en van de overige drie zit er niet een goed genoeg bij kas om een noodlijdende concurrent over te nemen. Zeven jaren van rigide bezuinigingen, gekoppeld aan een haast maniakale behoefte om de betonreuzen een poot uit te draaien, hebben bijkans de hele sector om zeep geholpen.
Het is een domme strafexercitie die als een blind paard af draaft op een toekomst waarin de overheid voor onze wegenbouw alleen nog kan aankloppen bij buitenlandse bouwgiganten. Die staan bij lange na niet zo onder druk en kunnen dus vragen wat ze willen. De trieste conclusie is dan dat er van onze bouwsector niets meer over is, tienduizenden mensen onnodig een uitkering moeten aanvragen en we per saldo een stuk duurder uit zijn dan voor de bouwfraude.
Misschien zie ik het allemaal verkeerd. Misschien is er geen sprake van opzet en is Rijkswaterstaat simpelweg zo’n uitvoeringsorgaan dat geen flauw benul heeft van de consequenties van zijn beleid. Dat zie je immers wel vaker, bij de overheid. Of het kan ze niet schelen, dat kan ook. Mevrouw Schultz van Haegen, zelf ooit commissaris bij een van de vijf grote bouwers, vindt in elk geval dat ze niks verkeerd heeft gedaan. Maar ook dat zie je wel vaker, bij de overheid.

Logo
Ons nieuws en interviews worden mogelijk gemaakt door onze leden. Help ons mee en word ook lid!
Word stamgast
Al vanaf €10 p/m
Reacties

Lees onze huisregels ook even. Wilt u ook meediscussiëren maar bent u nog geen lid? Meld u dan hier aan en geniet van alle voordelen.

Abonneer
Laat het weten als er
De nieuwsbrief met nieuws dat je nergens anders leest.