Deze 8 oliën moet je uit je dieet schrappen – ‘Wetenschap’ licht ons decennialang verkeerd voor

Weinig energie? Mistig in je hoofd? Stemmingswisselingen? Dit kan volgens een aantal experts komen door de olie die je consumeert. Dit artikel bespreekt 8 oliën die je uit je dieet moet verwijderen en wat de reden hiervoor is. Ook wordt besproken hoe deze oliën pas sinds korte tijd deel uitmaken van ons dieet en hoe sinds de consumptie hiervan hartziekten drastisch zijn toegenomen.

Voel je je overdag wel eens mentaal uitgeput, ook al heb je voldoende geslapen? Word je chagrijnig of kun je al voor de lunch of halverwege de middag niet meer functioneren?

Dit zijn slechts enkele van de symptomen van het eten van ongezonde zaadoliën (ook bekend als plantaardige oliën), volgens Catherine Shanahan, MD, vooral bekend als Dr. Cate en auteur van The Fatburn Fix en Deep Nutrition (drcate.com). Andere bijwerkingen van dergelijke vetten kunnen zijn: gewichtstoename, angst, stemmingsproblemen, migraine en andere soorten hoofdpijn.

Zaadoliën zijn de meest voorkomende vetten die worden aangetroffen in verpakte voedingsmiddelen en op menu’s van restaurants, en ze vormen het grootste deel van het vet in het typische Amerikaanse dieet. Maar dit maakt ze zeker niet gezond.

“Plantaardige oliën zijn het bepalende kenmerk van junkfood”, zegt Dr. Cate.

Hoewel veel mensen gluten, suiker of andere problematische ingrediënten uit hun dieet schrappen om hun gezondheid te verbeteren, missen ze een basisstap. “Het weglaten van plantaardige oliën is de krachtigste verandering in je dieet die je kunt maken”, zegt Dr. Cate. “Als je niet eerst alle acht plantaardige oliën verwijdert, is het alsof je een aspirine neemt tegen hoofdpijn voordat je besluit jezelf niet meer met een hamer op je hoofd te slaan.”

Het probleem met zaadoliën

Onevenwichtige verhouding tussen omega-6 en omega-3 vetzuren
Het probleem met verwesterde diët is dat we voedingsmiddelen consumeren die sterk uit balans zijn in hun essentiële vetzuurgehalte.

In een notendop, essentiële vetzuren zijn een soort vet dat het menselijk lichaam niet van nature kan produceren; daarom moeten we ze consumeren in het voedsel dat we eten. Essentiële vetzuren zijn er in twee varianten: omega-6-vetzuren en omega-3-vetzuren. Bij consumptie geven omega-6-vetzuren aanleiding tot ontstekingen in het lichaam. Aan de andere kant zorgen omega-3-vetzuren voor een ontstekingsremmende reactie.

Een delicaat evenwicht tussen de consumptie van omega-6 en omega-3 vetzuren moet worden gehandhaafd om een ​​optimale gezondheid te bevorderen.

Om de zaken in perspectief te plaatsen, waar de voorouderlijke consumptie van omega-6’s tot omega-3’s 1 op 1 was, consumeren we tegenwoordig omega-6- en omega-3-vetzuren in een verhouding die zo onevenwichtig is als 20 op 1.

Zoals je je kunt voorstellen, leidt dit tot chronische ontstekingen in het lichaam die bijdragen aan tal van chronische ziekten.

Instabiliteit
Bij blootstelling aan hitte, licht en chemische input, zoals typisch is in restaurants en voedselverwerkende fabrieken, worden zaadoliën giftig voor het menselijk lichaam.

Oververhitte en geoxideerde zaadoliën produceren transvetten en lipideperoxiden als bijproducten.  Lipideperoxiden leiden tot schade aan DNA, eiwitten en membraanlipiden door het hele lichaam. De ophoping van transvetten en lipideperoxiden leidt tot veroudering en opnieuw de ontwikkeling van chronische ziekten.

Herhaald verwarmen
Waar ze opzichzelfstaand al schadelijk genoeg zijn, worden zaadoliën vaak gebruikt en hergebruikt omdat het kostenefficiënt is. Dit is vooral het geval in restaurants die friteuses gebruiken.

De herhaalde verwarming put ook de natuurlijke antioxidanten uit zaadoliën en verhoogt tegelijkertijd de vrije radicalen. Net als transvetten en lipideperoxiden, leiden vrije radicalen tot beschadigd DNA, eiwitten en lipiden in het lichaam en tot oxidatieve stress, hetgeen verklaart waarom ze in verband worden gebracht met hoge bloeddruk, hartaandoeningen en orgaanschade.

Houd hier rekening mee de volgende keer dat je een zak chips opent of een kant van frietjes bestelt..

Meervoudig onverzadigde vetzuren (PUFA’s: poly unsaturated fatty acids)
Zaadoliën hoeven eigenlijk niet ultraverwerkt of gehydrogeneerd te zijn om slecht voor je gezondheid te zijn. De overmatige consumptie van PUFA uit zaadoliën, zelfs indien geproduceerd via een zeer eenvoudige extractiemethode en niet gehydrogeneerd, kan zeer schadelijk zijn voor het lichaam. Ze stimuleren ontstekingsprocessen in het lichaam. Ze zijn zeer vatbaar voor oxidatie, zowel vóór consumptie als in het lichaam. En wanneer ze worden gemetaboliseerd, worden overtollige aantallen ROS-moleculen van nature gegenereerd in de mitochondriën. Dit alles bevordert direct verschillende ziektetoestanden en algemene veroudering. Ziektetoestanden die door deze factoren worden veroorzaakt, zijn onder meer hartaandoeningen, diabetische schade zoals de schade aan haarvaten in het oog, de ledematen (diabetische voetamputaties) en nieren, evenals leverschade en de ziekte van Alzheimer.

Hoe worden industriële zaadoliën gemaakt?

Het algemene proces dat wordt gebruikt om industriële zaadoliën te maken, is allesbehalve natuurlijk. De oliën die worden gewonnen uit sojabonen, maïs, katoenzaad, saffloerzaad en koolzaad moeten worden geraffineerd, gebleekt en ontgeurd voordat ze geschikt zijn voor menselijke consumptie.

Eerst worden zaden verzameld van de soja-, maïs-, katoen-, saffloer- en koolzaadplanten. Vervolgens worden de zaden tot extreem hoge temperaturen verhit; hierdoor oxideren de onverzadigde vetzuren in de zaden, waardoor bijproducten ontstaan ​​die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier. De zaden worden vervolgens verwerkt met een op aardolie gebaseerd oplosmiddel, zoals hexaan, om de hoeveelheid olie die eruit wordt gehaald te maximaliseren.

Vervolgens gebruiken fabrikanten van industriële zaadolie chemicaliën om de oliën te deodoriseren, die een zeer onaangename geur hebben als ze eenmaal zijn geëxtraheerd. Het ontgeuringsproces produceert transvetten, waarvan bekend is dat ze behoorlijk schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid. Ten slotte worden er meer chemicaliën toegevoegd om de kleur van de industriële zaadoliën te verbeteren.

8 Schadelijke zaadoliën die je moet vermijden

Dit zijn de meest gebruikte ongezonde vetten, zegt Dr. Cate:

Zonnebloemolie
Koolzaadolie
Maisolie
Katoenzaadolie
Rijstzemelenolie
Saffloer-olie
Soja-olie
Raapzaadolie

Hoewel ze meestal geraffineerd zijn, vormen zelfs ongeraffineerde en koudgeperste versies van deze oliën dezelfde gezondheidsrisico’s, omdat de oliën van nature rijk zijn aan meervoudig onverzadigde vetten (PUFA’s). De moleculaire structuur van PUFA’s maakt ze erg onstabiel in het menselijk lichaam, waar ze een enorme hoeveelheid vrije radicalen genereren – chaotische reacties die cellen beschadigen.

Vrije radicalen zijn een normaal bijproduct van het metabolisme waar ons lichaam tegen bestand is, maar slechts tot op zekere hoogte. Zaadoliën produceren een aanval die onze aangeboren capaciteit ver te boven gaat. “Vrije radicalen zijn slecht voor ons, net zoals straling slecht voor ons is”, zegt Dr. Cate. Als je veel PUFA-rijke zaadoliën eet, voegt ze eraan toe: “is het alsof je vuile bommen in je cellen hebt.”

PUFA’s zijn inflammatoir en beschadigen de bekleding van bloedvaten, beïnvloeden de algehele bloedsomloop en bloedtoevoer naar de hersenen en verhogen het risico op hartaandoeningen en diabetes.

Volgens een onderzoek gepubliceerd in Mayo Clinic Proceedings, omvatten de gezondheidsrisico’s van het eten van te veel van deze oliën een onderdrukt immuunsysteem; lager “goed” HDL-cholesterol; een gevaarlijkere, geoxideerde vorm van “slecht” LDL-cholesterol; en een verhoogd risico op prostaat-, pancreas-, colon- en borstkanker.

Hoe zit het met verzadigde vetten?

Verzadigde vetten zijn de vetten die het meest voorkomen in dierlijk vlees en vetten, zoals boter van koeien en reuzel van varkens. Verzadigde vetten komen ook voor in tropische oliën zoals kokos- en palmolie.

De consumptie van verzadigde vetten krijgt een slechte reputatie door organisaties als de AHA, die beweren dat ze de factoren die tot hartaandoeningen leiden verhogen.

Hoewel de consumptie van verzadigde vetten de afgelopen eeuw relatief stabiel is gebleven (en in de jaren 1900 zelfs een duik nam), is de consumptie van zaadoliën drastisch toegenomen, samen met de toename van hartziekten.

Bovendien vond een recent onderzoek uit 2014 geen voordeel voor de algehele gezondheid van het verminderen van verzadigde vetten of het verhogen van PUFA’s uit zaadoliën. De uitkomst van het onderzoek ondersteunt niet de huidige voedingsrichtlijnen die consumenten aansporen om verzadigde vetten te vervangen door zaadoliën. In feite, zoals we hebben besproken, blijkt uit groeiend onderzoek dat zaadoliën schadelijk zijn voor onze gezondheid.

Verwerking in producten

“Ik gebruik strikt olijfolie om mijn eten te koken”, zullen wellicht veel mensen al zeggen.

Hoewel je misschien niet direct zaadoliën gebruikt bij het koken, zijn veel van hen in feite aanwezig in de bewerkte voedingsmiddelen en verpakte goederen die je zo snel afdoet als een gezonde optie. ‘Gezonde’ voedingsmiddelen zoals mueslirepen, bepaald brood, gedroogd fruit en gebakken chips bevatten vaker wel dan niet zaadoliën in hun ingrediënten.

Voordelen van het elimineren van zaadoliën

“Het is alsof er een mist is opgetrokken.” Dat is wat veel mensen Dr. Cate vertellen nadat ze zijn gestopt met het consumeren van zaadoliën. Andere voordelen zijn het ontsluiten van het vermogen om lichaamsvet te verbranden, minder hoofdpijn, een beter humeur, minder angst en algehele verbeterde mentale prestaties. Minder verlangen naar suiker is een ander voordeel, daarom noemt Dr. Cate deze oliën “de toegangspoort tot suikerverslaving.” Als je ze eet, zorgt de resulterende combinatie van opgesloten lichaamsvet en uitgeputte mentale energie ervoor dat je naar junkfood grijpt, vooral de suikerachtige of zetmeelrijke soort.

Makkelijk verkrijgbare, smaakvolle en gezonde alternatieven

Het goede nieuws is dat het relatief eenvoudig is om je oliën te upgraden met gezondere opties vol goede vetten. Dit zijn de beste keuzes van Dr. Cate voor multifunctionele oliën die koud kunnen worden gegeten en voor alle soorten koken kunnen worden gebruikt:

Dierlijke vetten
Talg, reuzel, kippen- en ganzenvet en eendenvet zijn volgens Dr. Cate enkele dierlijke vetten die gezonde vervanging zijn van plantaardige oliën.

Eendenvet staat bekend om zijn heerlijke smaakprofiel en veelzijdigheid in verschillende gerechten. Het heeft een hoog rookpunt en een vetzuurprofiel dat vergelijkbaar is met dat van olijfolie.

Extra vergine olijfolie
Olijfolie maakt al duizenden jaren deel uit van het menselijke dieet – lang vóór de industrialisatie van zaadoliën. Het is rijk aan antioxidanten en polyfenolen met een breed scala aan gezondheidsbevorderende eigenschappen.

Een eetlepel olijfolie bevat 1,4 gram PUFA’s, nuttig het dus met mate.

Kokosnootolie
Kokosolie staat hoog aangeschreven als superfood. Het bevat laurinezuur, een vetzuur dat gemakkelijk door het lichaam wordt gebruikt voor energie en dat schimmeldodende, antibacteriële en antivirale eigenschappen heeft.

Kokosolie bevat 90% verzadigd vet, waardoor het zeer hittebestendig is in tegenstelling tot zijn tegenhangers van zaadolie.

Boter en Ghee
Zowel boter als ghee zijn ook voornamelijk samengesteld uit verzadigde vetten. Grasgevoerde versies van de twee bevatten geconjugeerd linolzuur – een type vetzuur met kankerbestrijdende en metabolische gezondheidsbevorderende eigenschappen.

Een eetlepel boter bevat 0,4 g PUFA’s, terwijl een eetlepel ghee 0,5 g PUFA’s bevat.

Naast de bovengenoemde vetten kan culinaire hennepolie koud worden genuttigd of worden gebruikt voor koken op laag vuur. Vlas- en walnootolie zijn gezonde vetten die niet aan hitte mogen worden blootgesteld, dus ze kunnen het beste worden gebruikt voor dressings en dipsauzen.

Boodschappentips

Biologische versies van schadelijke zaadoliën worden steeds populairder in verpakte voedingsmiddelen. De organische processen helpen om gifstoffen van chemicaliën die in de landbouw en raffinage worden gebruikt te verminderen, maar ze veranderen de moleculaire structuur van PUFA’s niet – dus biologische versies van ongezonde zaadoliën zullen dezelfde schadelijke reacties in het menselijk lichaam veroorzaken als reguliere versies. De sleutel tot een betere gezondheid is simpelweg om deze oliën helemaal te vermijden, zegt Dr. Cate.

Houd er bij het winkelen voor de gezondere upgrades van Dr. Cate rekening mee dat raffinage goede oliën slecht maakt. Gezonde vetten degraderen namelijk wanneer ze worden geraffineerd. Zoek dus naar verse, ongeraffineerde, koudgeperste producten om ervoor te zorgen dat je de gezondheidsvoordelen krijgt die je wenst.

Een korte geschiedenis van zaadoliën: een wetenschappelijk schandaal

Geloof het of niet, maar zaadoliën werden pas onlangs in het menselijke dieet geïntroduceerd. Daarvoor waren enkele van de meest voorkomende bronnen van natuurlijke vetten: olijfolie, kokosolie, boter en ghee (koeien), reuzel (varkens) en niervet (rund- of schapenvlees).

Dus waar vond de belangrijkste verschuiving plaats van gezonde, goed geproduceerde natuurlijke vetten naar ‘industriële’ zaadoliën?

Deze verschuiving kan worden toegeschreven aan een mengeling van geheime donaties aan medische organisaties, schetsmatig wetenschappelijk onderzoek en ongefundeerde marketingclaims.

In 1961 adviseerde de American Heart Association (AHA) meervoudig onverzadigde vetzuren (PUFA’s) om verzadigde vetten te vervangen. Verzadigde vetten werden veroordeeld als oorzaak van hartziekten. De achteruitgang van de gezondheid van president Eisenhower werd ook toegeschreven aan verzadigde vetten, wat de publieke opinie verder aanwakkerde.

Veel medische organisaties begonnen het advies van de AHA te herhalen dat mensen dierlijke vetten moeten vermijden en in plaats daarvan PUFA’s moeten consumeren, zoals die aanwezig zijn in plantaardige oliemerken zoals Crisco.

Gebeurtenissen als deze leidden tot de ingrijpende vervanging van natuurlijke vetten, zoals boter en reuzel, door de talrijke industriële zaadoliën die tegenwoordig op de markt zijn.

De ’toevallige’ toename van hartziekten
In de jaren dertig werd coronaire hartziekte (CHD), die 30 jaar eerder vrijwel onbekend was, de belangrijkste doodsoorzaak in de Verenigde Staten.

Fast forward naar 2010, 32% van de sterfgevallen (~ 1 op de 3 in de VS) is te wijten aan CHD. Bedenk daarom dat het totale verbruik van plantaardige olie in de VS sinds 1900 is gestegen van nul tot 80 per dag. In feite komt maar liefst 86% van de toegevoegde vetten uit zaadoliën.

Vóór de piek in de toename van het verbruik van zaadolie, was 99% van de toegevoegde vetten afkomstig van dierlijke vetten, wat de vraag oproept, waarom werden deze als kwaadaardig bestempeld?

Een aantal interessante bronnen en video’s over de schadelijke effecten van zaadoliën zijn:

The Definitive Guide to Oils

How Industrial Seed Oils Are Making Us Sick

PUFAs: What They Are & Why You Should Ditch Them